بازاریابی و تبلیغات دارویی
مقدمه ای بر معرفی آژانس های بازاریابی و تبلیغات دارویی | در سلسله مطالب ارائه شده ، شبکه تبلیغاتی بزرگ جهان را مرور کردیم. اغلب این شرکت های بزرگ چند ملیتی، خدمات تبلیغاتی و بازاریابی را بصوت کامل به مشتریان ارائه می دهند. همانگونه که مستحضر هستید گاهی خود این شرکت های تبلیغاتی بزرگ نیز، زیر چتر هلدینگ های بزرگی مانند WPP، پابلیسیز و Omnicom قرار داشته و باهم مراودات کاری گسترده ای دارند. گاهی در قالب رقیب و گاهی هم در قالب شرکت های همکار.
اما قصد دارم تا در چند مطلب آتی به معرفی بخشی از این مجموعه های بزرگ بپردازم، که اختصاصا در حوزه بازاریابی و تبلیغات دارویی و سلامت فعالیت دارند. با یک بررسی کوتاه در کسب و کار دارو و خدمات بهداشتی درمی یابیم، که استفاده از ابزار تبلیغات و بازاریابی به سادگی سایر صنایع نیست. زیرا در قالب صنعت های دیگر، تشویق مشتری و یا بهتر بگویم بازارهدف به استفاده از محصولی خاص، با سلامت انسانها به صورت مستقیم ارتباط ندارد، اما تولیدات صنایع دارویی و بهداشتی در این زمینه کاملا مستثنی بوده و باید با ظرایف خاص و درنظر گرفتن ملاحظات قانونی بسیار صورت پذیرد و همواره یک بازاریاب و تبلیغاتچی از لحاظ اخلاقی و قانونی باید به این سوال پاسخ دهد که “بیمار و یا فردی را که تشویق به مصرف یک دارو و یا محصول بهداشتی می کند، دچار مخاطرات بیشتر نمی کند؟ و یا اساسا مصرف چنین کالایی برای سلامتی وی مفید است؟”
از تبلیغات درهم و برهم ، بی نظم و گاه مهلک شبکه های زنجیره ای ماهواره ای بی نام و نشان نباید بسادگی گذشت. متاسفانه سالهاست که به جهت ارزان بودن پخش تبلیغات در چنین شبکه هایی، انواع و اقسام قرص ها و سایر کالاهایی که در زمینه های سلامتی و بهداشتی تولید شده است ، تبلیغ می شوند و افزایش این شبکه ها و تبلیغات در آنها، بیانگر این مطلب است که مخاطبان این شبکه ها، بدون درنظر داشتن کمترین ملاحظات بهداشتی و یا مشاوره با پزشک و صرفا تحت تاثیر تبلیغات گمراه کننده و قیمت های اندک چنین محصولاتی دست به خود درمانی می زنند و خبرهای مربوط به اثرات هولناک چنین محصولاتی را گهگاه در جراید کثیرالنتشار و رسانه های جمعی ملاحظه می کنیم.
از این شبکه های شوم ضد تبلیغی که بگذریم بد نیست برای آشنایی بیشتر برخی قوانین مرتبط با بازاریابی صنعت غذا، دارو و سلامت را که چارچوب های مناسبی را پیش روی تبلیغاتچی ها و صنایع دارویی قرار می دهد مرور کنیم:
در بخشی از بند ب ماده 3 از فصل دوم قانون تشکیل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران می خوانیم:
- تبليغ داروها و نيز ذكر خواص درماني در تبليغات مواد خوراكي، آشاميدني، آرايشي و بهداشتي در رسانههاي عمومي ممنوع است.
- آگهي و تبليغات داروها و خواص درماني مورد تأييد وزارت بهداشت در صورتي كه صرفاً براي صاحبان حرف پزشكي و مؤسسات مربوطه قابل استفاده باشد بلامانع است.
- درج هر نوع آگهي براي تجويز يا فروش داروها، از طريق تعيين پورسانت يا تعيين جايزه جهت تشويق به تجويز يا خريد يا روشهاي مشابه ممنوع است.
از آنچه آورده شد، می توان دریافت که خیلی از بخش های ترویج و ترفیع کالا در این حوزه ممنوع است و بازاریابی در این حوزه یک عرصه بسیار تخصصی است. اما برای مثال ایالات متحده یکی از بازارهایی است که تبلیغات مستقیم به مصرف کننده (DTC) در این صنعت جنبه قانونی دارد. همانطور که گفته شد، در این شیوه تبلیغاتی همواره این دغدغه وجود دارد که تبلیغات مستقیم، مصرف کنندگان را تشویق به مصرف دارو می نماید. دیگر مساله مهم در این زمینه، افزایش قیمت فرآورده های دارویی است که مخارج سنگین تبلیغات بر روی آنها سربار می شود و این یکی از مسائل مهم شرکت های بیمه است.
بیشتر شرکت های تبلیغاتی بزرگ جهان یک زیرمجموعه ویژه را به این بازار بزرگ – دارو و بهداشت- اختصاص داده اند. خدمات این زیرمجموعه ها اکثرا شامل تبلیغات مستقیم به مصرف کننده (DTC) و بازاریابی کسب و کار به کسب و کار (B2B) می شود. از مطرح ترین مجموعه های ارائه دهنده خدمات دارویی و بهداشتی می توان به Publicis Healthcare Communications، inVentiv Health، CDM World Agency، Havas Health، Ogilvy Commonhealth، Draftfcb، McCann Health، Sudler & Hennessey، GHG و ICC Lowe اشاره کرد که در مطالب آینده به معرفی این شرکت ها و شرح خدماتشان خواهم پرداخت.