نقدی بر کپی برداری در تبلیغات یا به بیان صحیح تر سرقت ایده
“در بررسی وضعیت فعلی تبلیغات، بنظر من، ما با یک وضعیت قهقرایی روبه رو هستیم… به عنوان مثال، تبلیغات شرکت های تولیدکننده تایر را درنظر بگیرید. یکی از این شرکتها در تبلیغات خود از جاذبه طنز استفاده نمود. پس از آن ناگهان همه شرکت های تولید کننده تایر جاذبه طنز را برای تبلیغ خود انتخاب کردند. پس از مدتی این نوع تبلیغ حالت چندش آور به خود گرفت …
یا مثلا در مورد غلات حجیم شده (پفک ) یا چیپس، شما می بینید که انواع تبلیغات موزیکال به صورت سری دوزی با هم روی آنتن می آید. یعنی کار تقلیدی فراوان است…” ( کتاب آسیب شناسی تبلیغات در ایران -دکتر محمود محمدیان- صفحه 40)
سرقت ایده در تبلیغات چرا !
(در پس زمینه، رنگ صورتی زیبایی دیده می شود که به فضا حسی رومانتیک بخشیده است. آقای “لباس” با ظاهری مرتبط و گل سرخی در دست، وارد می شود. کاملا مشخص است که به خودش رسیده است . اکتیو که اتفاقا او نیز لباسی به رنگ صورتی و سبز دارد در گوشه ای بی تفاوت نشسته است.)
آقای لباس: سلام عزیزم امروز آمده ام که حرف دلم را بزنم.
(اکتیو برای لحظه ای بی تفاوت به چشمان آقای لباس نگاه می کند اما دوباره به نقطه ای نامعلوم خیره می شود.)
(ناگهان آقای لباس ، اکتیو را در آغوش می گیرد. با صدایی که سعی می کند محبت و باورپذیری در آن موج بزند در گوش اکتیو نجوا می کند. ) من عاشقتم! می دانی لباس ها هم عاشق می شوند!
(اکتیو او را با بی مهری از خود می راند! و خشمگیانه پاسخ می دهد. ) بله می دانم! البته که عاشقی! مدت هاست که عاشقی! اما نه عاشق من ، بلکه عاشق دشمن من! تاید!!!
(و عکس های عاشقانه آقای لباس با تاید را به روی میز می اندازد.) پرده می افتد و ما می مانیم و این تبلیغات تقلیدی و کپی شده!
کپی برداری تبلیغات : اکتیو از روی دست تاید
سالها پیش، اگر آنگونه که دکتر محمدیان عزیز فرمودند، کپی برداری در تبلیغات بیشتر بر روی شیوه های ساخت تبلیغ متمرکز بود، امروزه به مدد پیشرفت شرکت های تبلیغاتی تمام خدماتِ ما در عرصه ارتباطات موثر با شرکت های تبلیغاتی بین المللی، نه فقط گاهی از جاذبه های یکسان در ساخت تبلیغ استفاده می شود، بلکه استفاده نعل به نعل از ایده پردازی شرکت های یاد شده نیز در دستور کار قرار دارد. متاسفانه امروز کار به جایی رسیده است که اگر تبلیغ هوشمندانه و خوبی از یک مجموعه ببینیم، اول به این فکر می کنیم که آیا این تبلیغ تقلیدی است یا اصیل؟
گاهی برخی از مشاورین مطرح تبلیغاتی با این رویکرد شرکت های تبلیغاتی –سرقت ایده از تبلیغات خارجی – بشرط اینکه نظر آنها را در برنامه تبلیغاتی شان تامین کند و متناسب با کمپین اجرا شود می پذیرند و اینگونه استدلال می کنند که تبلیغ تاثیر گذار خواهد بود و مخاطب آن تبلیغ که عمدتا از عوام هستند کاری به تقلیدی بودن طرح ندارند…. سوالاتی که در اینجا از این سروران ارجمند و همکاران گرامی دارم این است: “برفرض که مواردی که مطرح می کنید درست باشد، اما”…
- آیا این شیوه راه را برای تدوام روال کپی کاری – بجا یا نابجا- باز نمی کند؟
- آیا فعالان صنعت تبلیغات علاوه برکسب درآمد در حرفه خویش وظیفه رشد و اعتلای این صنف را ندارند؟
- آیا با این شیوه درآمدهای ناشی از بخش طراحی تولید روز به روز کاهش نمی یابد؟ و به تناسبِ این کاهش درآمد، این زیرصنعت، روز به روز بی مایه تر نمی شود؟
- و از همه مهم تر در عصر کنونی (Connected Era) وقتی مخاطب یک تبلیغ کپی، در سوشال مدیاها و پیام رسان های مختلف به کپی بدون تبلیغ کالایی پی می‌برد، آیا ممکن نیست به این مساله هم فکر کند که در خود کالا و خدمت هم ممکن است مساله ای، مشکلی یا کمبودی باشد؟
