مقدمه ای بر بازاریابی و بازاریابی چریکی
بازاریابی عرصه ای چنان گسترده است که شاید مشخص کردن مرزهای آن بسیار دشوار باشد. برخی از مردم تصور می کنند که بازاریابی، همان فروش است. (تفاوت فروش و بازاریابی را از اینجا مطالعه بفرمایید.) بخشی از این باور درست است زیرا نهایتا یکی از اهداف بازاریابی افزایش میزان فروش سازمان است. اما بازاریابی گستره ای بیش از فروش دارد.( تعاریف بازاریابی را نیز از این لینک مطالعه کنید.) بازاریابی استراتژی جلب توجه مشتریان بازار هدف است. همچنین علاوه بر مساله فروش، یکی دیگر از عرضه هایی که برنامه های بازاریابی به آن توجه دارد، تبلیغات موثر است.
زمانی که ما از تبلیغات صحبت می کنیم، آنچه در ذهن متبلور می شود، کمپین های تبلیغاتی است که کالاهایشان را بوسیله رسانه های جمعی شبیه تلویزیون و رادیو معرفی کنند. یا بیل بردهایی که سطح شهر قرار دارند. این ذهنیت درست است اما این شیوه تبلیغات در مقیاس بزرگ است که توسط برندهای مطرح اجرا می شود. اما اشکال دیگری از تبلیغات وجود دارد که چنین تعهد و هزینه بالایی را دربر نخواهد داشت.
در مورد مطرح کردن خود محصول به عنوان ابزار تبلیغاتی ( سبکی از تبلیغات پارتیزانی) چیزی شنیده اید؟ این فقط یک مثال از شیوه های متفاوت استراتژی بازاریابی است که می تواند بسیار اثربخش باشد به شرطی که متاسب با آمیخته بازایابی بدرستی بکار گرفته شود. این مساله می تواند همراه با خلاقیت باشد که ما از آن با عنوان بازاریابی چریکی یاد می کنیم.
بازاریابی چریکی چیست؟
اصطلاح گوریلا مارکتیک اولین بار توسط نویسنده ای با نام جی لوینسن ( Jay Levinson) در کتابی با همین نام در سال 1984 بکار برده شد و پس از آن این عبارت معروف گردید. از آن به بعد، تمام استراتژی های مشابه با آنچه او نوشته بود، گوریلا مارکتینگ یا بازاریابی چریکی نام گرفت. در طول سالها، بازاریابی پارتیزانی یا چریکی در بستر حرفه استراتژی بازاریابی رشد یافت. در گذشته، رسانه های انبوده تنها در اختیار کمپانی های بزرگ برای رقابت در بازار قرار داشت تا اینکه تبلیغات چریکی پا به عرصه حیات گذاشت. به همین خاطر، کمپانی کوچک برای معرفی کالا و خدمتشان به سمت شیوهای غیرمعمول ( غیرمتعارف) تبلیغاتی گرایش یافتند. این شیوه تبلیغاتی بیشتر بر کمک به سازمان های کوچک و کارآفرینان تمرکز دارد تا آنها بتوانند محصولاتشان را بدون هزینه کردن مبالغ هنگفت ترویج نمایند.
بازاریابی چریکی بسیار ساده عمل می کند. اگر شما می خواهید آن را در کسب و کار خود مورد استفاده قرار دهید، مجبور نیستید که یک برنامه بازاریابی پیچیده را طراحی کنید. همانطور که اشاره شد، انگیزه اجرای بازاریابی چریکی گسترش حرف زدن ( آگاهی ) در مورد شما با هزینه اندک است. تصور کنید یک کمپانی بزرگ میلیاردها ریال برای در خاطر ماندن در اذهان هزار نفر از مشتریان در عرض تنها یک ساعت صرف می کند. این اتفاقی است که تبلیغات کلیشه ای و عرف روی می دهد.
با بازاریابی چریکی، شما نیاز به یک بودجه فراوان برای در خاطر ماندن همان تعداد مشتری در همان بازه زمانی ندارید. به بیانی دیگر، بازاریابی پارتیزانی به معنی فعالیتی هوشمندانه، برای جلب توجه و تصور تعداد زیادی از مخاطبان در خلال زندگی روزمره شان است.برای مثال یک گرافیک هوشمندانه روی یک نیمکت پارک یا روی کامیون و یا روی یک بخش از نقطه فروش در یک مرکز خرید یا هرآنچه باعث شود که یک برند دیده شده و به خاطر سپرده شود. فراموش نکیند این تبلیغات توسط گروه کمی از مردم دیده می شود اما اگر بدرستی اجرا شود می تواند به وسیله میلیون ها نفر در شبکه های اجتماعی منتشر شود.
سنگ بنای اصلی بازاریابی چریکی خلاقیت است.
اما تنها سوال مهم اینست که چگونه می توانید آن را اجرا کنید. خوب این به کسب و کار شما مرتبط است. خلاقیت در بازاریابی چریکی مهم است زیرا باعث ایجاد یک تبلیغ منحصر به فرد خواهد شد. در حقیقت بازاریابی پارتیزانی چیزی بیش از خلاقیت نیست زمانی که تمام استراتژی ها در بین برندهای مختلف تقریبا مشترک است.
برای اجرای هرچه موثرتر آن، همیشه به راه آسان برای تبلیغات با هزینه کم فکر کنید و وقتی به راهی آسان فکر کردید، مطمئن شوید که تعداد کمی در حال اجرای این نوع استراتژی در دسته محصول یا خدمات شما هستند. در حقیقت شما می توانید این روش را معمول را در برخی محصولات یک دسته اجرا کنید به شرطی که قبلا مشابه آن اجرا نشده باشد.
آینده بازاریابی چریکی بسیار مثبت است. در حقیقت، برخی معتقدند که گوریلا مارکتینگ آینده بازاریابی خواهد بود. زیرا بازاریابی آنلاین نیز نوعی از بازاریابی چریکی است که در حال حاضر در میان بازاریابان مدرن بسیار مقبول و مورد پسند است. بنابراین، شما باید بیش از پیش انتظار ظهور استراتژی های بازاریابی منحصر به فرد را برای معرفی محصولات در سالهای پیش رو به شیوه بازاریابی چریکی داشته باشید.
در ادامه برخی آثار در این سبک را با هم مرور می کنیم.
تبلیغ پارتیزانی یا چریکی کوکاکولا در ایستگاه اتوبوس که به مسافران گیر می دهد!
تبلیغات ترسناک نتفلیکس در داخل اتوبوس و روی بدنه آن
بازاریابی چریکی سامسونگ زد فلیپ
تبلیغ چریکی ارکستر
تبلیغ محیطی و گوریلا مارکتینگ در اعتراض به پرورش طیور صنعتی
تبلیغ خلاقانه چسب باز هم در بستر بازاریابی چریکی
تبلیغ خلاقانه و جذاب نایک که با برداشتن صندلیها به مخاطب درخواستشو بهتر القا میکنه: بدو
تبلیغ جالب چریکی بستی یخی
تبلیغ جالب چیپس دورتیس روی پله برقی
تبلیغ جذاب مکدونالد به مناسبت روز زن که با برعکس کردن بخشی ازلوگوتایپ و تبدیل آن به ابتدای حرف زن به انگلیسی غوغا کرد.
یک کمپین مسوولیت اجتماعی خوب از مکدونالد
شرکتها معمولا از بسته بندیشون تعریف و تمجید می کنند اما این بار مکدونالد نروژ در یک حرکت جالب بیان کرده که خیلی از ظروف بسته بندی این برند پس از مصرف در سطح خیابان ها رها می شن و چهره شهر را زشت می کنند.
برای همین تلاش داره تا این زباله ها را پاکسازی کنه اما از مشتریهاش هم می خواد که در این مسیر بهش کمک کنن و با یک تبلیغ گوریلا مارکتینگی در ایستگاه اتوبوس این حرکت را ترویج می کنه و البته در سینی های فروشگاه ها
نکته مهم: چند درصد از برندهای ایرانی حاضر هستند آرمشون به سطل زباله نزدیک بشه و به اون اشاره کنه؟ این کمپین خلاقانه کار نتورک تبلیغاتی DDB است.
تبلیغ فیلم 2012 که در آن زمین نابود می شود به شیوه چریکی اجرا شده است.
خمیردندان المکس نیز بر روی لاکرها تبلیغات خلاقانه ای را اجرا کرده است.
آئودی که تبلیغات پرهزینه هم دارد اما از این شیوه هم استفاده می کند و بر روی در پارکینگ تبلیغات چریکی می کند.
موزه نشنال جئوگرافیک نیز با این تبلیغ عابران را مجذوب خود کرده است.
تویوتا نیز در این زمینه تبلیغی درخور تحسین دارد.
حشره کشی نیز که به عابران می گوید تنها این یک سوسک نیست در شب حرفش را اثبات می کند!
دوراسل با استفاده از نورها بازی زیبای را در تبلیغاتش اجرا کرده است.
کلنکس برند مشهور دستمال کاغذی هم بر روی ظروف مایع دستشویی نظر مخاطب را به خوبی جلب کرده است.
فولکس واگن هم در پارکینگ با درست کردن یک ابر بالای سر ماشین ها از طرف آنها آرزو می کند که کاش فولکس بودند!
گوریلا مارکتینگ یک آرایشگر؛ ساده اما تاثیرگذار
بازاریابی چریکی یا گوریلا مارکتینگ فیلم اسپایدرمن